سیر تاریخی آراء مفسران پیرامون مفهوم «قَوَّامُونَ» در آیه‌ی 34 سوره‌ی نساء

Authors

Abstract:

چکیدهواژۀ «قوامون» در آیة 34 سوره نساء، یکی چالشی ترین واژگان قرآنی برشمرده می شود. دربارۀ این واژه در گذر تاریخ از سوی مفسران آرای متعددی بیان شده است. مقالة حاضر سیر تاریخی تطور آرای مفسران و عوامل پیدایش آن آراء از قرن اول هجری تاکنون بررسی گردیده است. نتایج این پژوهش حاکی است، از آنجا که در قرن‌های نخستین در فرهنگ مردم، مرد به عنوان جنس برتر و دارای امتیازات ویژه شناخته می‌شد، در بیشتر تفاسیر تا حدود قرن دوازدهم، لفظ «قوام» را به معنای فضیلت و سلطه و حاکمیت مرد بر زن تعبیر و تفسیر شده‌ و دلیل آن برتری مرد بر زن در عقل و ایمان از یک سو و پرداختن مهر و نفقه مرد به زن از سوی دیگر دانسته‌اند؛ اما از قرن دوازدهم به بعد، با افزایش نقش زن در جامعه از جهات اقتصادی، اجتماعی و علمی، واژه قوامون، معانی متنوعی چون کارگزاری، سرپرستی، مدیریت، حمایت، پاسداری، امر به معروف و نهی از منکر مرد نسبت به زن یافته است. تردیدی نمی توان داشت که رشد علمی و فرهنگی و اجتماعی زنان در پیدایش این رویکرد تفسیری بسیار تأثیرگذار بوده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی رویکرد مفسران در تفسیر آیه 34 سوره نساء

چکیده آیه 34 سوره نساء با توجه به مباحث قوامیت مرد و مراحل سه‌گانه مقابله با «نشوز» زن، همواره مورد توجه فقها و مفسران از یک‌سو و مناقشه معاندان از سوی دیگر بوده است. در این نوشتارها قوامیت مرد که وظیفه‌ای بر دوش اوست، گاه به‌معنای حق حاکمیت انگاشته شده و گاه شأن او را درحد یک کارگزار فروکاسته‌ است. واژه‌ «نشوز» در قالب نافرمانی و تمکین تفسیر شده و راهکار تربیتی این آیه برای برون‌رفت خانواده از...

full text

بررسی رویکرد مفسران در تفسیر آیه 34 سوره نساء

چکیده آیه 34 سوره نساء با توجه به مباحث قوامیت مرد و مراحل سه گانه مقابله با «نشوز» زن، همواره مورد توجه فقها و مفسران از یک سو و مناقشه معاندان از سوی دیگر بوده است. در این نوشتارها قوامیت مرد که وظیفه ای بر دوش اوست، گاه به معنای حق حاکمیت انگاشته شده و گاه شأن او را درحد یک کارگزار فروکاسته است. واژه «نشوز» در قالب نافرمانی و تمکین تفسیر شده و راهکار تربیتی این آیه برای برون رفت خانواده از ...

full text

آراء تفسیری مفسران معاصر پیرامون آیه مباهله

مفسران معاصر از شیعه و سنی در نگرش تفسیری خود از جنبه‌های مختلف تاریخی، ادبی، کلامی و حقوقی آیه مباهله را مورد توجه قرار داده‌اند که هر کدام با هدف اثباتی و انکاری آن را در رهیافت و نتایج متنوعی، معناشناسی نموده‌اند. در این مقاله کوشش شده با یک رویکرد کاملاً تطبیقی آراء مفسران معاصر در بحث‌های مختلف به ویژه اعتقادی جمع‌آوری شود و نوع نگرش و تحلیل آنها مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. بررسی‌ها نشا...

full text

بررسی و نقد دیدگاه های مفسران و صاحبنظران اسلامی در تفسیر آیه 34 سوره نساء (الرجال قوامون علی النساء ...)

آیه 34 سوره نساء با محوریت سه موضوع "قوامیت مرد در خانواده"، "نشوز زن" و "راهکار مقابله با نشوز" به بیان بخشی از احکام خانواده، بلکه اساسی ترین مسائلی که خانواده ممکن است با آن درگیر شود می پردازد. نگارنده قوامیت مرد را در راستای مدیریت وی تبیین کرده و خدمتگزاری مرد که به عنوان مفهوم قوامیت از ناحیه برخی تعیین شده را به عنوان یکی از ثمرات این مدیریت تحلیل می کند. در تحلیل مفهوم نشوز زن، نگارند...

15 صفحه اول

بررسی سیر تطور فهمِ آیۀ 34 سورۀ نساء

در قرآن کریم، زنان از‏نظر رتبۀ انسانی، همشأن مردان شمرده شده‏اند و حقوقی عادلانه برایشان در‏نظر گرفته شده است؛ با این حال، مفسران گذشته در‏فهم برخی آیات ناظر به حقوق، و روابط اجتماعی و خانوادگی زنان، برداشت‌هایی متناسب با وضع زمان خود به‏دست داده‏اند که بر‏خلاف نگرش قرآنی و نامتناسب با وضع کنونی زنان است؛ از این روی، نقد و بررسی این نظر‏ها با توجه به برداشت‌های معتبر امروزی، ضروری می‌نماید. یک...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 8

pages  121- 140

publication date 2019-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023